بر اساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1375 ، استان کردستان 1346 هزار نفر جمعیت دارد که 4/52 درصد شهری و 6/47 درصد را جمعیت روستایی تشکیل می دهد . تراکم نسبی جمعیت معادل 7/47 نفر در کیلومتر مربع است .مشخصات عمومی
استان کردستان با مساحت 28 هزار کیلومتر مربع که 7/1 درصد سطح کشور و رتبه شانزدهم در بین استان های کشور را دارا می باشد ، در غرب ایران و از شمال به استان های آذربایجان غربی و زنجان ، از جنوب به استان کرمانشاه ، از شرق به استان های همدان و زنجان و از شرق به کشور عراق محدود است .
استان دارای 9 شهرستان ، 23 شهر ، 26 بخش و 83 دهستان می باشد . بانه – بیجار – سقز – سنندج – دیواندره – کامیاران – قروه – مریوان و سروآباد از مهمترین شهرهای استان می باشند .
فرهنگ کردستان
استان کردستان یکی از استان های کردنشین در غرب ایران است ، اکثریت ساکنان این استان ، کرد زبان هستند که به لهجه های مختلف تکلم می کنند . درباره زبان کردی مردم شناسان بر این رای هستند که زبان کردی یکی از زبان های گروه هند و اروپایی و ایرانی است .
زبان کردی در استان کردستان و همچنین در استان های الام ، کرمانشاه ، همدان ، آذربایجان غربی و شمال خراسان و دیگر کشورها لهجه های گوناگونی دارد اما مهمترین ، پر تکلم ترین و یا به عبارتی لهجه رسمی و ادبی دو شاخه کرمانجی و سورانی است ، شاخه سورانی در استان کردستان لهجه رایج در ادبیات مکتوب است . دین مردم کردستان اسلام و اکثریت آنها پیرو مذهب تسنن و شافعی می باشند ، شیوه غالب زندگی مردم در این استان سنتی و با هویتی قومی است . وجود حدود 1900 روستا در استان نمایانگر انس مردم به طبیعت و کشاورزی است .
به استناد شواهد و مدارک مستند تاریخی ، قوم کرد از نژاد آریایی هستند که در هزاره اول قبل از میلاد مسیح از کناره های دریای خزر به سلسله کوه های زاگرس آمده و با غلبه بر قدرت آشوریان در نینوا امپراطوری مادها را در قرن هفتم قبل از میلاد در ایران پایه گذاری کردند .
جمعیت و نیروی انسانی
از 1146 هزار نفر جمعیت 6 ساله و بالاتر استان ، 8/76 درصد با سوادند که این نسبت در مناطق شهری 4/75 درصد و در مناطق روستایی 5/58 درصد می باشد . جمعیت 10 ساله و بالاتر شاغل استان به تعداد 327 هزار نفر که 32 درصد آن در بخش کشاورزی ، 11 درصد در بخش صنعت و 57 درصد مابقی در بخش خدمات اشتغال دارند .جاذبه های گردشگری استان
استان کردستان به سبب پیشینه تاریخی طویل خود که در اعماق ایران زمین ریشه دوانده و نیز به علت گستره زیبای جغرافیایی همانند نگینی در پهنای ایران زمین می درخشد و حائز جاذبه های تاریخی فرهنگی و طبیعی است .
جاذبه های تاریخی فرهنگی
با آثار به جای مانده از ادوار کهن بیانگر قدمت و عظمت استان کردستان می باشد که ذیلا به انها اشاره می شود .
الف – آثار تاریخی قبل از اسلام
ب – آثار تاریخی بعد از اسلام
عمده ترین مناسک و مراسم مذهبی استان کردستان به قرار زیر است:
جاذبه های طبیعی
استان کردستان با داشتن اقلیم منحصر به فرد تنوع زیستی زیبایی را (گیاهی و جانوری) در خود جای داده است . آب و هوای استان دارای ویژگی های اقلیم معتدل سرد می باشد . وجود ارتفاعات و دره های ژرف و وزش باد غربی پوشش های گیاهی غنی و متنوع و زیبایی را در کردستان به وجود آورده است .
مهم ترین تفرج گاه های استان به قرار زیر می باشند:
کردستان به سبب ویژگی های بیوکلیماتیک دارای تنوع زیستیی گیاهی و جانوری بوده که هر کدام از جذابیت های فوق العاده ای برخوردار می باشند .
کشاورزی کردستان
قسمت اعظم استان بر روی رشته کوه زاگرس قرار گرفته و به همین دلیل به لحاظ اقلیمی دارای شرایط ویژه ای می باشد و اشکال مختلف اراضی شامل کوه های مرتفع ع دره های عمیق ، دشت های دامنه ای ، فلات ها و اراضی پست در این استان وجود دارد . اقلیم های خشک تا خشک سرد ردر استان با متوسط بارندگی 250 میلی متر (بیجار) تا اقلیم نیمه مرطوب معتدل در غرب استان با متوسط بارندگی حدود 800 میلی متر (مریوان) در استان یافت می شود . نواحی شرقی و مرکزی استان متاثر از آب و هوای برخی نواحی مرکزی ایران و مناطق غرب متاثر از آب و هوای مدیترانه ای است که حضور عناصر مدیترانه ای همراه با بارندگی مناسب مؤید این نظر است . به طوری که رایط مذکور سبب شده است که جنگل های بلوط در این منطقه حضور داشته ولی نواحی شرقی استان دارای پوش استپی می باشد .
بیشتر نواحی غربی ، کوهستانی و اغلب پوشیده از جنگل های طبیعی و در نواحی شرقی استان اراضی مسطح ، دشت ها و فلات های نسبتا وسیعی وجود دارند .
از مساحت استان 6/49 درصد معادل 1400 هزار هکتار مراتع ، 3/11 درصد معادل 320هزار هکتار جنگل و 1/39 درصد معادل 110 هزار هکتار اراضی زراعی به خود اختصاص داده است .
قابلیت ها و مزیت های توسعه بخش کشاورزی
استان دارای 6 حوزه منابع آبی ، سیروان ، قزل اوزن ، زرینه رود ، سیمینه رود ، راز آور ، زاب و رودخانه های متعددی می باشد و مجموع روان آب های استان حدود 8/7 میلیارد متر مکعب که 17 درصد از منابع آب استان مورد بهره برداری قرار می گیرد .
وضعیت عمومی کشاورزی استان کردستان
بر اساس مطالعات جامع توسعه اقتصادی اجتماعی استان کردستان ، واحدهای اراضی که برای زراعت آبی به شرط تامین آب قابلیت دارند ، مساحتی حدود 5400 هزار هکتار ، واحدهای اراضی برای کاربری دیم 720 هزار هکتار ، برای مرتع 1800 هزار هکتار معین شده است و اراضی مرتعی حدود 1400 هزار هکتار و جنگل حدود 320 هار هکتار می باشد ، ارقام یاد شده نشان می دهد که استان با داشتن 62/1 درصد از زمین های آبی و 46/9 درصد زمین های کل کشور ، در مقایسه با سایر استان ها در کشت آبی رتبه هیجدهم و در کشت دیم رتبه دوم را دارا می باشد و سالیانه 860 هزار تن محصولات زراعی تولید می شود که معادل 85/1 درصد کل تولید کشور است . 
23 هزار هکتار از اراضی استان به کشت محصولات دائمی اختصاص یافته (رتبه 24 در کشور) و حدود 100 هزار تن محصولات زراعی تولید می شود که معادل 85/1 درصد کل تولید کشور است .
محصولات عمده زراعی استان ، شامل غلات ، حبوبات ، نباتات علوفه ای علوفه ای و سیب زمینی و محصولات باغی امل انگور ، توت فرنگی ، گردو و دیگر محصئولات باغی ویژه مناطق سردسیری می باشد . توت فرنگی استان کردستان به دلیل مرغوبیت بالای آن ، جایگاه خاصی در بازارهای داخلی کشور دارد و به علت ارگانیک بودن آن جایگاه خاصی می تواند در صادرات غیر نفتی داشته باشد .
توسعه کشت محصولات باغی به ویژه مو دیم در اراضی شیب دار و فاقد پتانسیل زراعی در شهرستان های بانه و مریوان که دارای بارندگی قابل توجه اند ، از ویژگی های دیگر باغبانی استان است .
استفاده از ماشین آلات کشاورزی تقریبا محدود و به ور کلی حدود 85 درصد فعالیت های زراعی در استان به صورت مکانیزه یا نیمه مکانیزه انجام می گیرد و ضریب مکانیزاسیون موجود 51% می باشد .
تعدا کل دام های استان 2300 هزار راس به تعداد 38 درصد گوسفند و بره ، 12 درصد بز و بزغاله ، 44 درصد گاو و گوساله و 6 درصد آن را تک سمی ها تشکیل می دهد . همچنین استان با داشتن حدود 5/3 میلیون واحد دامی از تراکمی به میزان دو برابر سطح کشور برخوردار است .
کلمات کلیدی: مشخصات عمومی
